Advocaat persoonlijk aansprakelijk ondanks exoneratieclausule

Rechtbank Gelderland 9 april 2025, ECLI:NL:RBGEL:2025:2674

Wat als een advocaat in hoger beroep onvoldoende de strategie afstemt met zijn cliënt en essentiële processtappen nalaat? In deze zaak stond de vraag centraal of een advocaat persoonlijk aansprakelijk kan worden gehouden voor deze beroepsfouten, ondanks dat zijn aansprakelijkheid contractueel was uitgesloten.

In deze zaak oordeelt de Rechtbank Gelderland over de beroepsaansprakelijkheid van een advocaat. Eiser raakt verwikkeld in een erfrechtgeschil met zijn kinderen, waarin wordt vastgesteld dat hij, vanwe-ge het aangaan van een geregistreerd partnerschap met gemeenschap van goederen,  verplicht is ze-kerheid te stellen jegens de kinderen van zijn overleden ex-echtgenote. Na dit vonnis schakelt hij een advocaat in om hoger beroep in te stellen. De opdracht wordt formeel gesloten met het advocatenkan-toor. De toepasselijke algemene voorwaarden bepalen expliciet dat alle opdrachten uitsluitend worden aanvaard door het kantoor en dat de artikelen 6:76, 7:404, 7:407 lid 2 en 7:409 BW uitdrukkelijk zijn uitgesloten. Daarmee wordt beoogd de persoonlijke aansprakelijkheid van medewerkers, waaronder de advocaat, contractueel uit te sluiten.

Contra-proferentemregel
Deze contractuele uitsluiting sluit een vordering uit onrechtmatige daad niet uit. De rechtbank overweegt dat de clausule geen expliciete uitsluiting van artikel 6:162 BW bevat. De tekst verwijst naar genoemde artikelen, maar noemt onrechtmatige daad niet. Omdat sprake is van een overeenkomst tussen een professionele dienstverlener en een consument, past de rechtbank de contra-proferentemregel toe (arti-kel 6:238 lid 2 BW). Bij twijfel geldt de voor de consument meest gunstigse uitleg. De rechtbank conclu-deert dat de clausule niet kan worden opgevat als een uitsluiting van persoonlijke aansprakelijkheid we-gens onrechtmatig handelen.

Handelswijze advocaat niet zorgvuldig
Vervolgens beoordeelt de rechtbank het handelen van de advocaat en oordeelt dat zijn handelwijze niet voldoet aan de zorgvuldigheid die van een redelijk bekwaam en redelijk handelend advocaat mag worden verwacht. De advocaat stemt de strategie onvoldoende af met zijn cliënt, verstrekt de memorie van grieven slechts een half uur vóór indiening, en verzuimt na de mondelinge behandeling het gevraagde verzoek in te dienen, ondanks dat hij dit aan de cliënt had toegezegd. Bovendien heeft hij geen grieven gericht tegen een groot deel van de afwijzing van de verrekeningsvordering. 

Gemis aan grieven van doorslaggevend belang
Hoewel de rechtbank oordeelt dat een andere uitkomst in hoger beroep ten aanzien van de uitleg van de zekerheidsverplichting niet aannemelijk is, acht zij het gemis aan grieven over de verrekeningsvorderin-gen wél van doorslaggevend belang. Volgens de rechtbank bestaat een condicio-sine-qua-non-verband tussen dit verzuim en het verlies van een reële kans op succes. In dat kader past zij de leer van de kansschade toe en begroot de schade op € 49.475. De overeenkomst van opdracht wordt ontbonden en het kantoor wordt veroordeeld tot terugbetaling van het reeds betaalde factuurbedrag van € 3.905,65.

Contractuele uitsluiting aansprakelijkheid geen vrijbrief
Deze uitspraak maakt duidelijk dat een contractuele uitsluiting van aansprakelijkheid geen vrijbrief is voor onzorgvuldig handelen door een advocaat. Duidelijke communicatie en het actief afstemmen van de strategie met de cliënt mag ten alle tijden van een advocaat gevergd worden.