De accountant en een ‘risicovolle concernstructuur’: ligt aansprakelijkheid op de loer?

In deze zaak verwijt de curator de accountant dat hij in de twee jaar vóór de faillietverklaring heeft geadviseerd over, én uitvoering heeft gegeven aan, een concernstructuur en verrekeningsconstructie die volgens de curator risicovol waren voor crediteuren. Deze constructie zou tot schade hebben geleid. Het hof moest beoordelen of die schade voor rekening van de accountant diende te komen.

De zaak

Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden 29 juli 2025, ECLI:NL:GHARL:2025:4800

Het ging om een producent van betonnen elementen, onderdeel van een groter concern. Op advies van een accountantskantoor werd het concern geherstructureerd. Er kwamen nieuwe vennootschappen, waaronder een aparte verkoopmaatschappij en een holding. De producent werd aangewezen als productievennootschap. Daarnaast adviseerde het accountantskantoor om activa over te dragen aan de holding en een sale-and-leasebackconstructie toe te passen. Betalingen voor de productie verliepen via de verkoopmaatschappij, die pas uitbetaalde nadat haar klanten hadden betaald. Toen de producent in 2017 failliet ging, stelde de curator dat de adviezen van het accountantskantoor onrechtmatig waren. Volgens de curator had het kantoor een risicovolle concernstructuur opgezet en adviezen gegeven die de producent financieel hadden uitgehold. Daardoor zouden de gezamenlijke schuldeisers schade hebben geleden. De curator vorderde dat het accountantskantoor en haar vennoten hoofdelijk aansprakelijk werden gesteld.

Het oordeel van het hof 

Zowel de rechtbank als het hof gingen niet mee in het standpunt van de curator. Het hof benadrukte dat een accountant tegenover zijn cliënt zorgvuldig moet handelen en de zorg van een goed opdrachtnemer in acht moet nemen. Onder omstandigheden kan een accountant ook jegens derden aansprakelijk zijn, maar alleen als zijn handelen kan worden gezien als een onrechtmatige daad tegenover de gezamenlijke schuldeisers. Daarvan was hier geen sprake. Het hof oordeelde dat het adviseren over de gekozen concernstructuur niet onrechtmatig was. De structuur bracht geen buitensporige risico’s mee voor de schuldeisers. Ook was er onvoldoende bewijs dat het accountantskantoor bepalend of sturend was geweest bij de beleidskeuzes binnen het concern. Evenmin kon worden vastgesteld dat het kantoor had kunnen voorzien dat de onderneming failliet zou gaan. Het hof concludeerde daarom dat de accountant niet aansprakelijk is.

Les voor de praktijk

Deze uitspraak benadrukt dat accountants zich, naast hun controlerende rol, bewust moeten zijn van de mogelijke gevolgen van hun advies, zeker bij complexe concernstructuren of bedrijven in financieel zwaar weer. Toch laat het hof zien dat aansprakelijkheid niet snel wordt aangenomen. Bij de beoordeling kijkt het hof in elk geval naar de zorgvuldigheid, invloed en proportionaliteit van het handelen. Is sprake van onzorgvuldig, sturend of disproportioneel advies, dan kan dat leiden tot aansprakelijkheid.